Het Huizinga-kabinet
Over een (bijna) vergeten Groninger pronkjuweel
Hij hoorde ooit thuis in het rijtje van illustere Groninger collega-ondernemers als H.J. Hooghoudt, A. Fongers, R. Hazewinkel, T. Niemeijer en - een maatje groter - J.E. Scholten.
Jacobus Abraham Huizinga (1861-1937), oprichter in 1889 van de meubelfabriek 'Nederland'. In 1903, ten tijde van de Groningse tentoonstelling van Kunst & Nijverheid waar Huizinga zijn inzending met goud bekroond zag worden, waren er in de fabriek ruim honderd man aan het werk, op de afdelingen voor onder andere meubelmaken, behangen, batikken, borduurwerk, gordijnen en bedden.
Belangrijke ontwerpers voor de fabriek waren A.J. Sanders en A.W. Kort. Incidenteel hebben ook W. Penaat, J.W. de Graaf en H.W. Mol ontwerpen voor Huizinga gemaakt.
In de jaren twintig voerde Huizinga enkele meubelen uit naar ontwerp van leden van de Groningse kunstenaarsvereniging De Ploeg en van de architect A.R. Wittop-Koning, en in de jaren dertig van P. Bromberg. Huizinga stond in nauw contact met grote namen binnen de kunstnijverheid van destijds (onder andere H.P. Berlage, J. Eisenloeffel en J.M. da Costa), van wie hij in zijn winkel aan de Blekerstraat in Groningen de producten verkocht.
In 1955 fuseerde de meubelfabriek met haar voormalige concurrent Rodenberg en kwam er een einde aan haar zelfstandig bestaan. De naam Huizinga raakte (onder andere door het ontbreken van een familie- en bedrijfsarchief) in de vergetelheid, totdat in 2016 de Stichting Huizinga Meubel Nederland werd opgericht.
Voornaamste doelstelling van de Stichting Huizinga Meubel Nederland was om de fabriek en haar oprichter hun plek in de cultuurgeschiedenis van stad en provincie Groningen terug te geven. Met de realisatie van het Huizinga Kabinet in Keramisch Museum Goedewaagen is een ferme stap voorwaarts gezet in dat streven.
© David W. Huizinga
Geen Huizinga Meubel museum
Toch vonden de erfgoedjagers uit Nieuwediep, verbonden aan de voormalige Stichting Meubelfabriek 'Nederland' van J.A. Huizinga, een creatieve oplossing. Samen met de Stichting Keramisch Museum Goedewaagen – al meer dan 30 jaar gepassioneerde verzamelaars van Nederlandse keramiek en aardewerk – was het een logische stap om een stijlkamer in te richten. Dit werd mogelijk gemaakt toen aardewerkfabriek Royal Goedewaagen een zaal beschikbaar stelde aan de museumstichting.
De stijlkamer heeft als doel een inkijkje te geven in de woon- en leefstijlen uit het begin van de vorige eeuw. Het was een tijd waarin vakmanschap hoog in het vaandel stond en duurzaamheid een vanzelfsprekendheid was. Keramiek, vaak gekregen als huwelijksgeschenk, werd gekoesterd als een waardevol familiestuk, soms zelfs tot ver na de oorlog. Bij de inrichting van nieuwe huizen, kantoren of overheidsgebouwen lag de nadruk op duurzame meubels – en natuurlijk, we blijven Nederlanders – een scherpe prijs.
Een stijlkamer in de stijl van Art Nouveau en Art Déco inrichten is daarom een waar genoegen. De meubelfabriek van J.A. Huizinga uit de stad Groningen produceerde duurzame, ambachtelijke meubels die verrassend modern waren voor hun tijd. Veel meubels, zoals een boekenkast uit 1905, waren modulair opgebouwd en functioneerden als een soort bouwpakket – iets waar zelfs de bekende Zweedse meubelgigant nog van kan leren. Daarnaast bracht de eigenzinnige Huizinga in zijn stijlkamers ook hoogwaardige toegepaste kunst samen, wat extra allure gaf aan zijn ontwerpen.
Op de succesvolle 'halve wereldtentoonstelling' die industrieel Jan Evert Scholten in 1903 in Groningen organiseerde, was de plateel- en tegelfabriek De Distel prominent aanwezig. Werk van kunstenaars zoals Chris Lanooij werd door Huizinga in zijn stijlkamers geplaatst. Vanuit dezelfde gedachte zal bij ons museum hedendaagse keramiek worden getoond. Denk aan tegelkunst (destijds extra praktisch in rookruimtes), rooksets, lampetkannen en klokkenstellen – een breed scala aan voorwerpen die de tijdgeest weerspiegelen.
Ook de kunsttrends van die tijd komen aan bod. Van Japonaiserieën en het Rembrandtjaar van 1906 tot het florale Gouda-plateel en de opvallende matte en kleurrijke abstracte Art Déco uit Maastricht. Elk stuk vertelt zijn eigen verhaal en brengt de pracht van een vervlogen tijd tot leven.
Het Huizinga Kabinet – Art Nouveau en Art Déco-stijlkamer, meubels met aanwinsten, is nog tot 21 december 2025 te zien in Keramisch Museum Goedewaagen, Glaslaan 29 in Nieuw-Buinen (Dr). Na de opheffing van de Stichting Huizinga zijn de in leen gegeven meubels aan de Stichting Keramisch Museum Goedewaagen geschonken. Een schenking die het museum in het kader van het erfgoedbeleid graag accepteerde.
Bovenstaande tekst is een afgeleide bewerking van de tekst zoals die is gevonden op de website van Keramisch Museum Goedewaagen in Nieuw-Buinen.
Met vriendelijke medewerking van Friggo Visser (mede oprichter en conservator Keramisch Museum Goedewaagen).
